Charles Dickens: "Oliver Twist"

Tytułowy bohater to sierota urodzony w prowincjonalnym przytułku dla ubogich. Matka zmarła przy porodzie, chłopiec trafił do sierocińca, gdzie dzieci marły jak muchy z powodu niedożywienia i braku opieki, a następnie do przytułku, gdzie warunki były równie złe, jeśli nie gorsze. Oddany do terminu w zakładzie pogrzebowym, nie mogąc znieść szykan majstrowej i pary służących, ucieka i pieszo wędruje do Londynu. Tam wpada w środowisko nieletnich kieszonkowców szkolonych w złodziejskim fachu przez starego pasera. Ale szczęśliwym trafem poznaje też kilka osób, które zapewnią mu opiekę i zrobią wszystko, aby dowiedzieć się, kim byli jego rodzice i odzyskać dla niego należne dziedzictwo.
Jakoś dotąd unikałam Dickensa i poza "Opowieścią wigilijną" jego twórczość znałam tylko z adaptacji filmowych. Obawiałam się, że trafię na łzawą, umoralniającą historię i zaskoczył mnie humor (niekiedy czarny), którego tu nie brakuje. Oczywiście, rzecz jest nieco staroświecka i chwilami mocno sentymentalna (niektóre sceny z Oliverem, a zwłaszcza anielską Różą). Ale margines społeczny w XIX wiecznym Londynie ukazany jest bardzo realistycznie, podobnie jak rozmaici urzędnicy, a scena w sądzie doraźnym - kapitalna. "Oliver Twist" to druga z kolei powieść Dickensa i aż trudno uwierzyć, że autor miał zaledwie 26 lat. Powieść bardzo popularna i wielokrotnie przenoszona na ekran, ostatnio przez Romana Polańskiego w 2005 r.

Arthur Conan Doyle: "Świat zaginiony"

Arthura Conan Doyle'a znałam dotąd jako autora powieści i opowiadań kryminalnych o Sherlocku Holmesie. Dopiero teraz sięgnęłam po "Świat zaginiony" - książkę fantastyczno-naukową, a zarazem przygodową, trochę w stylu Julesa Verne'a.
Tematem powieści jest wyprawa naukowa do Amazonii, mająca na celu odnalezienie i zbadanie niedostępnej góry stołowej, gdzie zdaniem profesora Challengera zachowały się prehistoryczne gatunki zwierząt i roślin. W ekspedycji kierowanej przez ekscentrycznego uczonego bierze udział jego oponent - profesor Summerlee, również wybitny zoolog, który nie wierzy w rewelacje Challangera i chce mu udowodnić oszustwo. Pozostałymi uczestnikami są: sławny podróżnik i myśliwy lord Roxton oraz młody reporter Malone, który pragnie zaimponować tym czynem pięknej Gladys, i który jest narratorem tej opowieści. Śmiałkowie dokonają niezwykłych odkryć i spotka ich wiele niebezpiecznych przygód.
"Świat zaginiony" doczekał się kilku ekranizacji i być może zainspirował Michaela Crichtona do napisania "Parku Jurajskiego".

Arthur Conan Doyle: "Pies Baskerville'ów"

Najsłynniejsza chyba powieść Arthura Conan Doyle'a. Czy nad rodem Baskerville'ów wisi klątwa spowodowana niegodziwością ich przodka? Czy to pies z piekła rodem doprowadził do śmierci Sir Charlesa, a teraz zagraża jego spadkobiercy, czy też ktoś wykorzystuje starą legendę w zbrodniczych celach? Genialny detektyw Sherlock Holmes z pomocą swego przyjaciela doktora Watsona rozwiąże tę zagadkę.
"Psa Baskerville'ów" czytałam po raz pierwszy w bardzo wczesnej młodości i pamiętam, że co jakiś czas odrywałam się od książki, aby wyjrzeć przez okno i upewnić się, że wokół wszystko jest jak zwykle i żaden potworny pies nie kryje się we mgle. Tym razem lektura nie oderwała mnie aż tak od rzeczywistości, ale po latach powieść zachowała sugestywną, gotycką atmosferę. Sceneria starego zamku na odludziu otoczonego mokradłami zasnutymi mgłą, ponura angielska jesień, dobiegające z oddali wycie psa, zbiegły z więzienia morderca krążący po okolicy - wszystko to działa na wyobraźnię. Ta mieszanka kryminału z powieścią grozy to klasyka: nie wypada nie znać, a dla wielbicieli gatunku lektura obowiązkowa.

Georges Simenon: "Maigret zastawia sidła"

Na Montmartre grasuje seryjny morderca, który w ciągu sześciu miesięcy zasztyletował pięć kobiet i pociął na nich ubrania. Wzmożona mobilizacja policji nie przynosi rezultatów, zbrodniarz pozostaje nieuchwytny. Jedno jest pewne: doskonale zna dzielnicę w której wybiera swoje ofiary. Komisarz Maigret po rozmowie ze znajomym psychiatrą obmyśla plan zwabienia mordercy w pułapkę.
"Maigret zastawia sidła", jak zwykle u Simenona, jest książką niewielką, ale treściwą. Autor po raz kolejny udowadnia, że jest bystrym obserwatorem rzeczywistości i znawcą ludzkich charakterów.

Aleksandra Marinina: "Kolacja z zabójcą"

Irina Fiłatowa, kryminolog z instytutu naukowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, zostaje znaleziona martwa w swoim mieszkaniu. Początkowo wydaje się, że została porażona prądem przy włączaniu niesprawnej kuchenki elektrycznej, ale w toku śledztwa wychodzi na jaw, że to robota zawodowego mordercy upozorowana na nieszczęśliwy wypadek. Kto i dlaczego zlecił zabójstwo Fiłatowej? Krąg podejrzanych zawęża się do pracowników resortu. Wydział milicji kierowany przez pułkownika Gordiejewa zwanego Pączkiem aby odnaleźć mordercę, musi wytropić jego zleceniodawcę i zmuszony jest go szukać we własnym środowisku. A to oznacza, że nie obędzie się bez nacisków i ryzyka przecieków. Pierwsze skrzypce w dochodzeniu gra major Anastazja Kamieńska, milicyjna analityczka, która nie tylko ujawnia motyw i typuje sprawcę, ale podejmuje się roli przynęty, aby zdemaskować zbrodniarzy. (Tu nieodparcie przychodzi mi na myśl tekst starej piosenki: "To Sherlock Holmes perukę włożył rudą...").
"Kolacja z zabójcą" to pierwszy z cyklu kryminałów o Anastazji Kamieńskiej. Wcześniej w Mrocznej Serii ukazały się dalsze jej przygody: "Męskie gry", "Ukradziony sen", "Gra na cudzym boisku", "Złowroga pętla" oraz "Śmierć i trochę miłości". Debiut Marininy jest słabszy od późniejszych jej powieści, które dotychczas opublikowano w Polsce, a te z kolei nie dorównują pisarstwu Mankella czy Izzo wydanemu w tej samej serii. Intryga kryminalna bywa nieprawdopodobna, a rozwiązanie zbyt przewidywalne. Poza tym genialna Anastazja, która trafnie wnioskuje na podstawie bardzo nieraz wątłych przesłanek, jakoś nie wzbudza we mnie sympatii. Ale zaletą książek Marininy jest tło obyczajowe - sugestywny obraz współczesnej Rosji i realia pracy w milicji, które zna z własnego doświadczenia.